Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Türkiye’de Kargo Sektöründe Dijital Dönüşüm

Derin Dönmez Topçuoğlu
Bartın PTT Müdürlüğü, Bartın, Türkiye

Son derece mekanize ve otomatikleştirilmiş maddi mallar üreten ve ekonominin bir parçası olan sanayinin başlangıcından bu yana, teknolojik sıçramalar, günümüzde “endüstriyel devrimler” olarak adlandırılan, paradigma değişimlerine yol açmıştır. Aslında ekonomi tarihi incelendiğinde toplumların yaşamlarını kökten değiştiren ekonomik performansı artırarak büyümenin sağlanmasına yol açan iki önemli değişimden bahsedilebilir. Bu değişimler tarım devrimi ve sanayi devrimidir. İnsan nüfusunda büyük artış sağlayan ve medeniyetin üzerinde yükseleceği temeli atan olay insanlık tarihinde ilk büyük dönüm noktası olan yiyecek üretimine geçiştir. Tarım tarihteki ilk devrimdir. Yerleşik yaşama geçen insanların gerçekleştirdiği ilk sosyal devrim olan tarım toplumunun oluşmasını sanayi devrimi takip etmektedir. Üretim yapısında köklü değişikliklere yol açan sanayi devrimi kendi içinde 4 aşamadan oluşmaktadır: Bu doğrultuda 1. Sanayi Devrimi 18. yüzyılda İngiltere’de J.Watt tarafından buhar gücünün üretim süreçlerine dahil edilmesini, 2. Sanayi Devrimi 19. Yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında iş bölümüne dayalı ve elektrik enerjinin sunduğu imkanlarla seri üretimin devreye girmesini, 3. Sanayi devrimi 20. Yüzyılın ikinci yarısında imalatın otomatikleşerek elektronik ve bilgi teknolojilerin üretim süreçlerinde ana etmenler olarak öne çıkmasını, 4. Sanayi devrimi ise siber fiziksel sistemlere dayalı üretim süreçlerinin devreye girmesini, üretim süreçlerinde nesnelerin internetinin, eklemeli üretimin, robot teknolojisinin ve diğer bilişsel teknolojilerle birlikte yapay zekanın kullanılmasını anlatmaktadır. İlgili alanyazını incelendiğinde endüstri 4.0 üzerine yazılmış pek çok çalışma olduğu görülmektedir. Bu çalışmaları kavramsal ve kuramsal çalışmalar, sektörel çalışmalar ve ülke örnekleri üzerinden yapılan çalışmalar olarak temelde üçe ayırabiliriz. Lojistik sektöründe endüstri 4.0’ın etkileri üzerine literatür taramasını, endüstri 4.0’ın spesifik olarak kargo sektörüne etkileri olarak daralttığımızda ise geniş bir alanyazını ile karşılaşılmamaktadır. Bununla birlikte gerek İngilizce gerek Türkçe literatürde endüstri 4.0 ya da lojistik 4.0’ın kargo özelinde incelendiği çalışmalar mevcuttur. Bununla birlikte endüstri 4.0’ın Türkiye’de faaliyet gösteren kargo firmalarına etkilerini inceleyen bir çalışma ile karşılaşılmamıştır. Buradan hareketle bu çalışma temelde üretim ve hizmet yapısında köklü değişikliklere neden olan endüstri 4.0 çerçevesinde lojistik 4.0 özelinde Türkiye’de faaliyet gösteren kargo firmalarında neden olduğu dönüşümü araştırmayı ve incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada genel olarak nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Türkiye’de faaliyet gösteren kargo firmalarından 11 tanesi diğerlerine göre daha fazla ön plandadır. Bu firmalar arasında çalışan sayıları dikkate alındığında 2021 itibarıyla en büyük üç kargo firması sırasıyla PTT Kargo (15410), Yurtiçi Kargo (13500) ve Aras Kargo (12000)’dir. Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği dünya kargo taşımacılığında FedEX Express, Ups Airlines, DHL Aviation şirketlerini ilk 10 şirket arasında saymaktadır. Bu doğrultuda bir taraftan Türkiye’de faaliyet gösteren en büyük 3 kargo firmasının (PTT Kargo, Yurtiçi Kargo, Aras Kargo) açık kaynaklar taranarak endüstri ya da lojistik 4.0 doğrultusunda yaptıkları dönüşüm izlenmiş, öte yandan dünyaca ünlü 3 kargo firması (FedEX Express, Ups Airlines, DHL Aviation)’nın da bu doğrultuda yaşadığı dönüşüm incelenmiş ve bulgular karşılaştırılmıştır. Yapılan bu iki inceleme sonucunda Türkiye’de faaliyet gösteren 3 büyük kargo firmasının endüstri 4.0 uygulamalarını benimsemeye başladığı bununla birlikte dünyaca ünlü 3 firmaya nazaran bir hayli geride oldukları ve hala geliştirilmesi gereken yönleri olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sadece açık kaynaklardan elde edilen verilere dayanıyor olması bu doğrultuda ileri çalışmalara ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte yapılan araştırma sonucu ulaşılan bulgular çeşitli öneriler geliştirmemize imkân sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Lojistik 4.0, Endüstri 4.0, Dijital Dönüşüm, Lojistik, Kargo Sektörü

Digital Transformation in Delivery Services in Turkey

Since the beginning of industry, which produces highly mechanized and automated tangible goods and is part of the economy, technological leaps have led to paradigm shifts that are now called ""industrial revolutions"". In fact, when the history of economics is examined, two important changes can be mentioned that radically changed the lives of societies, increased economic performance and led to growth. These changes are the agricultural revolution and the industrial revolution. The event that provided a great increase in the human population and laid the foundation on which civilization would rise is the transition to food production, the first major turning point in human history. Agriculture is the first revolution in history. The industrial revolution follows the formation of the agricultural society, which is the first social revolution realized by the settled people. The industrial revolution, which led to radical changes in the production structure, consists of 4 stages in itself: In this direction, the 1st Industrial Revolution occurred in England in the 18th century with the inclusion of steam power in the production processes by J.Watt, the 2nd Industrial Revolution occurred in the late 19th and early 20th centuries with the introduction of mass production based on the division of labor and with the opportunities offered by electrical energy, the 3rd Industrial Revolution, the automation of production occuerd in the second half of the 20th century, with the emergence of electronic and information technologies as the main factors in the production processes, the 4th Industrial Revolution, occurred in late 20th century. It describes the use of the internet of things, additive manufacturing, robotics and artificial intelligence together with other cognitive technologies in production processes. When the relevant literature is examined, it is seen that there are many studies written on industry 4.0. We can basically divide these studies into three as conceptual and theoretical studies, sectoral studies and studies based on country examples. When we narrow the literature review on the effects of industry 4.0 in the logistics sector to the effects of industry 4.0 on the cargo sector specifically, we do not encounter a large literature. However, there are studies in both English and Turkish literature that examine industry 4.0 or logistics 4.0 specifically for cargo. However, no study has been encountered that examines the effects of industry 4.0 on cargo companies operating in Turkey. From this point of view, this study aims to investigate and examine the transformation caused by the cargo companies operating in Turkey, in particular logistics 4.0, within the framework of industry 4.0, which causes fundamental changes in the production and service structure. Generally, qualitative research methods were used in the study. 11 of the cargo companies operating in Turkey are more prominent than the others. Considering the number of employees among these companies, the three largest cargo companies as of 2021 are PTT Cargo (15410), Yurtiçi Cargo (13500) and Aras Cargo (12000). The Association of International Forwarding and Logistics Service Providers counts FedEX Express, Ups Airlines, DHL Aviation companies among the top 10 companies in world cargo transportation. In this direction, on the one hand, the transformation of the 3 largest cargo companies operating in Turkey (PTT Cargo, Yurtiçi Cargo, Aras Cargo) in line with industry or logistics 4.0 was monitored by scanning open sources, and on the other hand, 3 world-famous cargo companies (FedEX Express, Ups Airlines) , DHL Aviation) were also examined in this direction and the findings were compared. As a result of these two examinations, it has been determined that the 3 big cargo companies operating in Turkey have started to adopt industry 4.0 practices, however, they are far behind compared to the 3 world-famous companies and there are still aspects that need to be improved. The fact that the study is based only on data obtained from open sources indicates that further studies are needed in this direction. However, the findings obtained as a result of the research made allow us to develop various suggestions.

Keywords: Logistics, Digitilization, Delivery Services, Industry 4.0, Logistic 4.0