Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Lojistik Süreçlerde Dış Kaynak Kullanımı; Freight Forwarder Firmaların Önemi

Seren Kaya
Öğr. Gör., İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul, Türkiye

Sinem Diksu
Öğr. Gör., İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul, Türkiye

Günümüzde artan rekabet ve küreselleşme koşulları işletmeleri hızlı olmaya sevk ederken; alanlarında daha yüksek bir uzmanlık seviyesine çıkmalarını da zorunlu hale getirmiştir. Bunun yanı sıra tüm bunları gerçekleştirirken işletmeler için maliyet unsuru önemli bir yer tutmaktadır. Bu koşulları sağlamak adına işletmeler kendilerine rekabet avantajı sunan temel yetenekleri dışında kalan konular için bu hizmetleri veren firmalarla iş birliği yapmaktadırlar. Bu iş birlikleri firmanın uzmanlık alanı hariç tüm faaliyet süreçlerinde ortaya çıkabilmektedir. Ortaya çıkış sebebi maliyeti azaltmak olan outsourcing kavramı günümüzde de firmalara hem rekabet hem de maliyet avantajı sağlamaya devam etmektedir. Firmalar temel yetenekleri dışında kalan tüm masraflı faaliyetler için outsourcing yoluna giderken ilk tercih edilenlerin başında lojistik faaliyetler gelmektedir. Bu faaliyetleri arz eden Freight Forwarder firmalar sektör için önemli bir yer tutmaktadır. Buradan yola çıkarak göndereni ve taşıtıcıyı bir araya getiren, gerektiğinde malı kendi taşıyan bu firmaların lojistik sektöründeki yeri ve önemi araştırılmıştır. 1.Giriş Küreselleşme, rekabetin hız kazanması, teknolojideki hızlı değişimler, lojistik bilgi sistemlerindeki yenilikler, temel yeteneğe daha fazla kaynak ayırma isteği, olası riskleri paylaşma gibi faktörler işletmeleri lojistik faaliyetler konusunda dış kaynak kullanımına gitmeye zorlamaktadır. Tüm bu faktörlere bağlı olarak dış kaynak kullanımı (outsourcing) firmalar için önemli bir yönetim stratejisi haline gelmiştir. İşletmeler bir defaya mahsus veya devamlı olarak dış kaynaktan yararlanabilmektedir. Bu yolu kullanan firmalar tedarikçilerinin kaynaklarını kullanarak kendi temel yeteneğine yoğunlaşıp rekabette öne geçme şanslarını arttırmaktadır. Dış kaynak kullanımı firmaların temel (çekirdek) yetenekleri dışında kalan sabit kaynak yatırımların değişken kaynak yatırımlarına dönüştürülmesi olarak tanımlanabilmektedir. Daha açık şekilde ifade etmek gerekirse işletmeler kendilerine rekabet avantajı sağlayan, rakipleri tarafından taklit edilmesi zor olan ve ana (uzmanlık) alanları haricinde kalan süreçlerde bu faaliyetleri yerine getirebilecek olan uzman firmalarla anlaşma yapma yoluna gidebilmektedirler. Firmalar dış kaynak kullanımına giderken dikkat etmeleri gereken ilk nokta temel yeteneklerini doğru belirlemeleridir. Temel yetenek belirledikten sonra bu alan dışında kalan ve firmaya maliyet ve zaman açısından külfet oluşturan tüm süreçlerde dış kaynak kullanımına gidebilmektedir. Temel maliyet kalemlerine bakıldığında firmaların bütçe ayırdığı konuların başında lojistik faaliyetler önemli bir yer tutmaktadır. Firmaların ürettikleri ürünün satış değerinin yüksek olması, ürünlerin raf ömürlerinin kısa olması veya ürünün gideceği coğrafyaların farklı olması gibi etkenler firmalar için lojistik süreçleri daha da önemli kılmaktadır. Hem kendi temel yeteneğine hem de lojistik süreçlere yönelmek firma için dezavantaj olacağından firma lojistik destek alarak dış kaynak kullanımına gitmektedir. Zaten önemli olan lojistik faaliyetler küreselleşen dünyamızda daha da önem kazanmaya başlamıştır. Küreselleşmeyle birlikte gelen uluslararasılaşma eğilimi firmaları farklı coğrafyalardaki sektörü tanıma ve bu alanlara kaymaya zorlamaktadır. Bunun yanında küreselleşmenin beraberinde getirdiği önemli bir etkinin de müşteri memnuniyeti olduğu inkar edilemez bir gerçektir. Müşteriler artık sadece ulusal pazarlarla yetinmemekle birlikte ürünün kendisine ulaştırılma süresinin de eskiye göre kısalmasını beklemektedir. Firmalar lojistik süreçlerde dış kaynak kullanımına giderek müşterilerine daha hızlı ve ekonomik koşullarda hizmet sunduğunda rakiplerinin de bir adım önüne geçmiş olacaktır. Lojistik süreçler için dış kaynak kullanımına giden bir firma 3.Parti lojistik firmalarla anlaşma imzalayarak onların uzmanlık alanından yararlanacak demektir. Bu firmalar uzmanlık alanları olan lojistik faaliyetler ile uzmanlık alanı lojistik olmayan firmalara destek olarak çeşitli anlaşmalarla firmanın işbirlikçisi olmaktadır. Bu işbirlikçi firmalar Freight Forwarder yani Türkçedeki karşılığı ile ‘taşıma işleri organizatörü’ olarak adlandırılmaktadır. Forwarderlar, gönderenden almış oldukları eşyayı alıcısına ulaştırana kadar geçen süreçte lojistik faaliyetlerin tümünü yerine getirmekle yükümlüdür. Bu firmalar mikro düzeyde işbirlikçisi olduğu firma için, makro düzeyde ise ülkelerin ticaret hacimleri adına önemli görevler üstlenmektedir. Bu çalışmada öncelikle dış kaynak kullanımı kavramı incelenecek, sonrasında lojistik outsourcing ve Freight Forwarder firmalar hakkında bilgi verilecektir. Bunun beraberinde Forwarder firmaların lojistik sektörü adına önemi ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Freight Forwarder, 3PL, Lojistik, Dış Kaynak Kullanımı