Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Orta Asya Ülkeleri Açısından Daha Rasyonel Bir Dış Ticaretin Önündeki Siyasi Engeller

Hasan Emir Aktaş
Dr. Öğr. Üyesi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye

Genellikle ülkelerin iç ve dış siyasi şartları ile ekonomik faaliyetleri arasında karşılıklı bir etkileşim mevcuttur. Bu çerçevede iç ve dış siyasi faktörlerin bir kısmı, dış ticaretin rasyonel, tabii ve verimli bir çerçevede yürütülmesinin önünde engel oluşturabilmektedir. Orta Asya ülkelerinin Rusya ile ilişkileri Sovyet mirasının ideolojik, kültürel ve siyasi baskısı altındadır. Bu baskı bu ülkelerin Sovyetlerin nüfuz alanı dışındaki ülkelerle kurabileceği ticari ilişkileri zorlaştıran bir faktör olabilmektedir. Çin, bölge ülkeleri üzerindeki ekonomik avantajını siyasi ve stratejik bir hegemonyaya dönüştürmeye çalışmaktadır. Diğer taraftan iç siyaset açısından baktığımızda, Orta Asya ülkelerinin birçoğunda yolsuzlukların ve siyasi baskıların yaygın olduğu siyasi yapılar, dışardan gelebilecek ticaret ve yatırım potansiyelini zayıflatmaktadır. Kuşkusuz ki ticaret siyasi yapının daha hukuka bağlı, şeffaf, denetlenebilir ve öngörülebilir şekilde işlediği ortamlarda gelişme potansiyeli taşımaktadır. Bu çalışmada Orta Asya çevresindeki siyasi faktörlerin bu ülkelerin dış ticaretine olan olumsuz etkileri incelenmekte ve bu etkileri gidermek için çözüm yolları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Sovyetler Birliği, Ticari ilişkiler, Otoriter yapılar, Rasyonelleşme , Orta Asya, Çin

Political Obstacles To A More Rational Foreign Trade For Central Asian Countries

There is often an interaction between a conutry’s domestic and foreign political conditions and economic activities. In this context, some of the political factors can hinder the foreign trade to be conducted in a rational, natural and efficient framework. Relationships of Central Asian countries with Russi is under the ideological, cultural and political pressure of Soviet legacy. This pressure can constrain the relationshipsof these countries with the countries outside Soviet sphere of influence. China on the other hand tries to transform its economic advantages with Central Asian countries to a political and strategic hegemony. As for the domestic policy, in most of the Central Asian countries, corruption and political pressures of the political regimes undermine the potential of trade and investment from other countries. No doubt, foreign trade have an inclination to develop in legal, transparent, accountable and predictable environments. In this study, negative effects of the political factors on foreign trade in Central Asian countries have been examined.

Keywords: China, Central Asia, Soviet Union, Trade Relation, Authoritarian structures, Rationalization