Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Milletlerarası Nitelikli Eşya Taşıma Sözleşmelerine Uygulanacak Olan Hukuk (Möhuk Kapsamında)

Deniz Defne Kırlı Aydemir
Dr. Öğr. Üyesi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye

Milletlerarası nitelikli ticari sözleşmelere uygulanacak olan hukuk konusu, özellikle sözleşmenin taraflarının farklı ülkelerde olduğu, ticari nitelikli ve taraflar açısından hak ve yükümlülükler doğuran sözleşmeler açısından önem arz etmektedir. Çünkü bu tür sözleşmeler açısından dikkate alınabilecek birden fazla yabancılık unsuru bulunmakta ve bu kriterlerin tamamı, ilgili sözleşmeyi başka bir hukukun etkisi alanına sokabilecek bir uygulama getirebilmektedir. Dolayısıyla daha sözleşmenin başında, taraflar arasındaki ilişkinin hangi hukuk tarafından idare edileceği meselesinin çözümü ve açıklık kazanması, sonradan ortaya çıkabilecek olumsuz gelişmelerin ve tereddütlerin önüne geçecektir. Milletlerarası ticaret hayatında en fazla rastlanılan ve en fazla uygulaması olan sözleşme türlerinden birisi de eşya taşıma sözleşmesidir. Bu konunun önemi ve milletlerarası eşya taşımasının uluslararası boyutlarda kara, deniz, hava ve demiryolu ile gerçekleştirilmesi, konu ile ilişkili birçok uluslararası antlaşmanın ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Bu konuda aşağıda da detaylı olarak belirtileceği üzere Türkiye Cumhuriyeti tarafından imzalanmış olan milletlerarası nitelikli sözleşmelerin yanında milletlerarası nitelikli hukuki olay ve uyuşmazlıklarda gerek uygulanacak hukukun belirlenmesine yardımcı olan gerekse bu uyuşmazlıkların çözümünde yönlendirici rol üstlenen Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun1 (MÖHUK)'un önemi büyüktür.

Anahtar Kelimeler: Yabancılık Unsuru, Eşya Taşınmasına İlişkin Sözleşme, Uygulanacak Hukuk, MÖHUK, milletlerarası nitelikli sözleşme

Applicable Law To International Agreements To Carriage Of Goods (In The Context Of Turkish Code Of Private International Law)

Matter of applicable law to international commercial agreements have especially importance in the context of contracting parties in different countries and the agreements which introduce different kinds of rights and obligation. Because, in these kinds of agreements, there are more than one foreign elements that must be take into consideration and both of these elements has an effect on the agreements to penetrate them to another national law. So, at the begining of agreement, it is clear that it has to be settle down the issue which is about governing law to agreement. In international commercial arena, one of the most encountered and executed agreement is the agreement on carriage of goods. Importance of this matter and the carrying of goods in different ways of transportation such like by air, sea, land and rail, make some efforts to create international conventions and agreements on this scope. In this respect, the Turkish Republic has signed many internationl agreements on this topic. Besides, Code of Turkish Private International Law also plays a supplementary and directive role to find a solution in international conflicts.

Keywords: international agreements, Applicable Law, Agreement on Carrying of Goods, Foreign Element, Turkish Code of Private International Law