Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

İnsani Yardım Lojistiği Konusunda Bir Literatür Araştırması

Nursena Gülkaya
Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye

Hakan Altunay
Dr. Öğr. Üyesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye

İnsani yardım lojistiği, insani yardım malzemelerinin afet olayına maruz kalmış afetzedelere; doğru zamanda, doğru miktarda, uygun koşullarda ve en hızlı şekilde ulaştırılmasını hedeflemektedir. Afet lojistiği olarak da bilinen insani yardım lojistiği, afet yönetiminin en önemli unsurlarından birisidir. Son zamanlarda dünyanın birçok noktasında gerçekleşen afet ve krizlerin ardından yardım dağıtım sistemlerinde yaşanan başarısızlıklar nedeniyle insani yardım lojistiğinin önemi giderek artmıştır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de afetler tüm şiddetiyle hissedilmekte ve toparlanma süreci yıllarca devam etmektedir. Afetsiz bir yaşamın mümkün olamayacağı gerçeği, toplumların afetlerle birlikte yaşama becerilerini geliştirmelerini ve afetlere karşı önemli tedbirlerin alınmasını zorunlu kılmaktadır. İnsani yardım lojistiği, meydana gelen afet sonrası ihtiyaçların acilen ulaştırılabilmesi için yardım malzemelerinin depolanma yerlerinin seçimi, depo kapasitelerinin belirlenmesi, depoların tasarımı ve bu depolardan ihtiyaç duyulan noktalara gerekli malzemelerin gönderilmesi gibi konuları temel almaktadır. Bu karar problemlerinin varlığı ise insani yardım lojistiği kavramının yöneylem araştırması kapsamında değerlendirilebileceğini göstermektedir. Özellikle, yokluğu halinde insan hayatını riske sokabilecek; su, ilaç, çadır gibi acil durum malzemesi ihtiyaçlarının; en doğru zamanda, etkin ve ihtiyaç duyulan miktarda karşılanabilmesi afet ve sonuçları ile mücadelede önemli bir yapı taşıdır. Bu çalışmada da afet lojistiği ve insani yardım lojistiği konulu çalışmalar derlenerek, gelecek çalışmalara bir zemin hazırlanması ve insani yardım lojistiğinin öneminin ortaya konulması amaçlanmıştır. Derleme çalışması özelliğindeki bu araştırma ile insani yardım lojistiği konusundaki araştırma eğilimleri ortaya konulmuştur. Daha önceki çalışmalar incelendiğinde insani yardım lojistiği kapsamında; yardım malzemeleri için depo yeri seçimi, afetzedelerin toplanma alanlarının saptanması, yardım depoları için stok politikalarının belirlenmesi, yaralılar için acil müdahale merkezlerinin kurulması, ambulans yönlendirilmesi ve rotalanması gibi konuların yaygın olarak incelendiği görülmüştür. Ayrıca yapılan araştırmalar neticesinde, insani yardım malzemesi dağıtım çalışmalarının çoğunun afet öncesi dönemde malzemenin ve hizmetin yerleşim ve tahsisi üzerinde yoğunlaştığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İnsani Yardım Lojistiği, Afet Lojistiği, Depo Yeri Seçimi, Literatür Araştırması, Yöneylem Araştırması

A Literature Review on Humanitarian Logistics

Humanitarian logistics aims to deliver humanitarian relief materials to the victims who have been exposed to a disaster at the right time, in the right quantities, in suitable conditions and as fast as possible. Humanitarian logistics, also known as disaster logistics, is one of the key elements of disaster management. The importance of humanitarian logistics has gradually increased due to the failures in distribution systems of relief materials after the disasters and crises that have occurred in many parts of the world recently. As in the rest of the world, disasters are felt intensely in our country and the recovery process continues for many years. Since a life without disaster is not possible, communities must taking important measures to improve their ability to live with disasters. Humanitarian logistics is based on issues such as selecting the storage locations of relief materials, determining the storage capacities, designing the warehouses and delivering the necessary materials from these warehouses to the required zones so that the needs after the disaster can be transport immediately. The existence of these decision problems shows that humanitarian logistics is part of the Operations Research. Particularly, it is vitally important to cope with disaster and its consequences that emergency material needs such as water, medicines and tent that can put human lives at risk in case of absence can be met most suitable conditions. In this study, it is aimed to review studies on disaster logistics and humanitarian logistics, to lead future studies and to reveal the importance of humanitarian logistics. With this study, research trends in humanitarian logistics are revealed. According to the previous studies, some topics have been widely studied on humanitarian logistics. These hot topics are; selection of warehouse locations for relief materials, determination of the meeting points of the victims, setting inventory policies, emergency logistics centers location selection problem, ambulance routing and location problems etc. In addition, as a result of the researches, it was concluded that most of the humanitarian relief material distribution activities focused on the settlement and allocation of materials and services in the pre-disaster period.

Keywords: Warehouse Location Selection, disaster logistics, Literature Review, Operations Research, Humanitarian Logistics