Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Çevreci Bir Lojistik Yaklaşımı: Yeşil Lojistik ve Türkiye’den Örnek Uygulamalar

Beste Desticioğlu
Milli Savunma Üniversitesi, , Türkiye

Küreselleşen dünyada firmalar birbirleriyle rekabet edebilmek için maliyetlerini düşürerek müşterilerin taleplerini istedikleri kalitede hızlı bir şekilde karşılamak zorunda kalmaktadır. Firmaların en önemli maliyet kalemlerinden birini ise lojistik maliyetleri oluşturmaktadır. Lojistik, müşterilerin taleplerini karşılamak için üretilen ürün ve hizmetlerin, üretim noktasından müşterinin yer aldığı lokasyona kadar hammadde, yarı mamul ve son mamul ile ilgili bilgilerin akışının ve uygun envanter düzeyinin sağlanması ile müşterilerin servis/bakım gibi satış sonrası hizmetlerini de dikkate alarak yapılan planlama ve uygulama aşamalarının tümünü içermektedir. Firmaların artan üretimiyle beraber doğal kaynakların tükenmeye başlaması, havaya salınan sera gazının etkisiyle küresel ısınmanın meydana gelmesi, artan çevre sorunları yeşil tedarik zinciri yönetimi ile yeşil lojistik uygulamalarının hayata geçmesini sağlamıştır. Yeşil tedarik zinciri, çevreye minimum düzeyde zarar veren malzemelerin kullanılarak üretimin gerçekleştirildiği, hatta ürünün ekonomik ömrü tamamlandığında malzemelerin geri dönüştürülerek tekrar kullanılmasını sağlayan faaliyetler zinciri olarak tanımlanabilir. Yeşil tedarik zinciri yönetimi, çevreye verilen zararın minimize edilmesini hatta verilen zararın yok edilmesini gerektirir. Yeşil lojistik ise, ürün ve hizmetlerin çevreye zarar vermeden üretilmesi, ürünlerin müşterilere doğru taşımanın yapılması, hammadde ve yarı mamullerin satın alınması, müşterilerin kullandıkları ürünlerin müşterilerden teslim alınarak geri dönüşümlerinin gerçekleştirilmesi ve üretimde yeniden kullanılmasının sağlanması, hatalı ve bozuk ürünlerin de müşterilerden toplanarak yeniden üretimde kullanılması faaliyetlerini içermektedir. Yeşil lojistik kavramı, yeşil üretim, yeşil satın alma, yeşil paketleme, tersine lojistik, yeşil dağıtım gibi kavramları da literatüre kazandırmıştır. Son yıllarda sivil toplum kuruluşlarının çevreci politikalara dikkat çekmesi, müşterilerin yeşil lojistik yaklaşımlarını uygulayan firmaları tercih etmesi, önemli bir maliyet kalemini oluşturan lojistik maliyetlerinin düşürülmeye çalışılması ve birçok ülke tarafından uygulanan yasal zorunlukların etkisiyle firmalar yeşil lojistik faaliyetlerinin uygulanmasını dikkate almaktadır. Günümüzde de gerek ülkemizde gerekse dünyada pazardan daha fazla pay elde etmek isteyen ve müşteriler tarafında daha çok tercih edilebilen bir marka olabilmek için birçok firma yeşil lojistik uygulamalarına önem vermektedir. Firmaların ürünlerin paketlenmesinde geri dönüştürülebilir malzemeleri tercih etmesi veya ürünlerin etiketlenmesinde geri dönüştürülmüş malzemenin kullanılması, ürünleri dağıtımını gerçekleştirirken bir yandan da müşterilerden geri dönüştürülebilir ürünlerin de toplanarak rotaların optimize edilmesi, taşımada kullanılan araçların kapasiteleri göre ürünlerin uygun bir şekilde yerleştirilerek sefer sayısının azaltılması ve böylece karbon emisyonunun düşürülmesi yeşil lojistik faaliyetlerine örnek olarak verilebilir. Bu çalışmada da ilk olarak yeşil tedarik zinciri yönetimi ve yeşil lojistik kavramının ortaya çıkardığı yeni kavramlar ele alınmış, devamında ise ülkemizdeki örnek uygulamalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yeşil Lojistik, Tersine Lojistik, Yeşil Lojistik Uygulamaları, Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi

An Approach to Environmentalist Logistics: Green Logistics and Sample Applications From Turkey

In the globalizing world, companies are obliged to meet the demands of the customers quickly in the quality they want by reducing their costs in order to compete with each other. One of the most important cost items of companies is logistics costs. Logistics, the products and services produced to meet the demands of the customers, the flow of information about the raw materials, semi-finished products and final products from the production point to the location of the customer and the appropriate inventory level, and the planning and implementation, taking into account the after-sales services such as service / maintenance of the customers. It includes all of the stages. With the increasing production of companies, the depletion of natural resources, the occurrence of global warming with the effect of greenhouse gas released into the air, and increasing environmental problems have led to the implementation of green supply chain management and green logistics practices. Green supply chain can be examined as a chain of activities in which the production is carried out using materials that harm the environment at a minimum level, and even when the economic life of the product is completed, the materials can be recycled and reused. Green supply chain management requires minimizing the damage to the environment and even eliminating the damage done. Green logistics, on the other hand, is to produce products and services without harming the environment, to ensure the correct transportation of products to customers, to purchase raw materials and semi-finished products, to recycle the products used by customers from customers and to reuse them in production, to collect defective and defective products from customers and use them in production. Green logistics has brought concepts such as green production, green purchasing, green packaging, reverse logistics, green distribution into the literature. In recent years, due to the fact that non-governmental organizations have drawn attention to environmental policies, customers prefer companies that implement green logistics approaches, trying to reduce logistics costs, which constitute an important cost item, and legal obligations imposed by many countries, companies take into account the implementation of green logistics activities. Today, many companies attach importance to green logistics practices in order to be a brand that wants to gain a greater share from the market both in our country and in the world and can be preferred by customers. Companies prefer recyclable materials in the packaging of products or use recycled materials in the labeling of products, while distributing products, collecting recyclable products from customers on the one hand, optimizing routes, reducing the number of trips by placing the products appropriately according to the capacities of the vehicles used in transportation and thus reducing carbon emissions. can be given as an example of green logistics activities. In this study, firstly, the green supply chain management and the new concepts created by the concept of green logistics are discussed, and then exemplary applications in our country are included.

Keywords: Green Supply Chain Management, Green Logistics, Green Logistics Practices, Reverse Logistics