Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Türkiye’de, 2004 Yılı Sonrasında İnşa Edilen Büyük Lojistik Projelerine Dair Kavramsal Bir Araştırma

Tahsin Gündoğan
Celal Bayar Üniversitesi, Manisa, Türkiye

Mevcut ulaşım modlarındaki iyileştirmeler ya da sıfırdan yapılan yatırımlar, ülkelerin lojistik altyapıları için önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde de ulaşım modları bağlamında yapılan ve yapılacak olan altyapı çalışmaları, lojistik sektörünün gelişmesine katkıda bulunacaktır. Buradan hareketle çalışmanın amacı, ülkemizde Marmaray projesinin temel atma tarihi olan 2004 yılı temel alınarak özellikle son 10 yıl içerisinde yapılan ya da halen yapımı devam etmekte olan lojistik projeleri (köprü, otoyol, havalimanı ve demiryolu çalışmaları) ile alakalı kavramsal bir çerçeve ortaya koymaktır. Çalışmada, dört ulaşım modu bağlamında ele alınan projelere dair çeşitli bilgilerin derlenip, bir araya toplanması amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada ele alınan projelerin, Türkiye’nin lojistik sektörüne katkılarının olup olmadığı ve olası katkılarının ne bağlamda olabileceği tartışılmaktadır.

Çalışma, kavramsal bir araştırma mantığı ile oluşturulmuş olması açısından istenilen bilgi ve belgeler geniş bir literatür taraması ile elde edilmiştir. Çalışmada, yazılı kaynakların ve internetin kullanılması ile yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiler belirli bir sıraya göre derlenmiş, projelere dair bilgilere bu sıralanan başlıklar altında yer verilmiş ve çalışma nihai hale getirilmeye çalışılmıştır.

Bahsedildiği üzere çalışmada, ülkemizdeki son dönemdeki ulaşım alanında büyük inşaat projelerinin başlangıç tarihi olarak Marmaray projesinin temel atma tarihi olarak 2004 yılı ele alınmıştır. Bu proje ile birlikte İstanbul’da yapımı tamamlanan 3. Köprü projesi, İzmit körfezi üzerinde inşa edilen Osmangazi Köprüsü, yapımı halen devam eden İstanbul Yeni Havalimanı, İstanbul-İzmir arasında yapımı devam eden otoyol projesi, yine İstanbul’da yapımı tamamlanıp kullanıma açılan Avrasya Tüneli, Marmaray projesinin devamı niteliğinde olan İstanbul banliyö hattı çalışmaları ve ülke genelinde yapımı devam eden hızlı tren projeleri gibi büyük inşaat projeleri başta olmak üzere diğer planlama aşamasında olan bazı projeler ele alınmış ve bu projelerin Türkiye’nin lojistik sektörüne katkılarının ne yönde olacağı tartışılmıştır. Projelerin, Türkiye’nin lojistik sektöründeki orta ve uzun vadeli planlamalarında olumlu etkisinin olacağı düşünülmektedir. Özellikle son 10 yıl baz alındığında, ülkemizde yap-işlet-devret yöntemi ile yapılan ya da yapımı devam eden büyük köprü, otoyol, havalimanı ve demiryolu projeleri, ülkemizin lojistik altyapısı için önemli eserler olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmanın amacı olan bu gibi büyük projelerin pek çok özellikleri ile tek bir çatı altında derlenip toplanması ile alakalı olarak literatürde bu tarz bir kavramsal çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu bağlamda, oluşturulacak çalışmanın özgün bir yapıda olacağı düşünülmektedir.

Çalışmada ele alınan projelerin birçoğunun yap-işlet-devret yöntemi ile inşa edilmesi sebebiyle, bitmiş projelerin özellikle günlük-aylık araç geçiş sayıları başta olmak üzere bazı resmi istatistiksel değerlerin elde edilmesinde zorluklar yaşanabilmektedir. Ulaşılan ancak resmi olmayan bazı veriler ise bilgi kirliliği yaratabilmektedir. Çalışmadaki en büyük kısıtların, bu gelişmeler neticesinde ortaya çıktığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yurtiçi Taşımacılık, Lojistik Projeleri, Ulaşım Altyapısı