Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Türkiye ve TRA2 Bölgesinin Türkmenistan ve Özbekistan İle 2010-2017 Döneminde Dış Ticaretinin Gelişimi ve Özellikleri

Adem Üzümcü
Prof. Dr., Kafkas Üniversitesi, Kars, Türkiye

Önder Balcı
Arş. Gör., Kafkas Üniversitesi, Kars, Türkiye

Türkiye’nin dış ticaretinde Orta Asya ülkelerinin payı oldukça düşük düzeydedir Türkiye, Türkmenistan ile dış ticaretinde fazla vermekte, fakat Özbekistan’a açık vermektedir. Türkmenistan ile Türkiye’nin dış ticaret hacmi 2,8 milyar dolardan 2017’de 1,5 milyar dolar düzeyine inmiştir. Türkiye’nin Özbekistan ile dış ticaret hacmi ise 1,2 milyar dolar civarından yaklaşık 1,5 milyar dolar düzeyine yükselmiştir. TRA2 Bölgesi dış ticarette benzer biçimde Türkmenistan’a karşı dış ticaret fazlası verirken Özbekistan’a karşı önemli miktarda dış ticaret açığı vermektedir. Örneğin TRA2 bölgesi Türkmenistan’a karşı 2017’de 8,5 milyon dolar fazla vermesine karşın Özbekistan’a 45 milyon dolar dış ticaret açığı vermiştir. Türkiye ve TRA2 Bölgesinin bu iki ülkeye ihracatı daha çok sanayi ürünlerinden oluşurken tarımsal ürünler ve hammaddeler ithal edilmektedir. Bu çerçevede, bu çalışmada, iki ülke ile Türkiye ve TRA2 bölgesinin dış ticaretinin 2010-2017 dönemindeki gelişimi ve dış ticaret özelliklerinin gösterilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, çalışmada öncelikle bu dönemde Türkiye ve TRA2 bölgesinin dış ticaretinin gelişimi ele alınmaktadır. Daha sonra Türkiye ve TRA2 bölgesi dış ticaretinin sektörel dağılımı ve dış ticaretinde önemli fasıllar ve önemli ülkeler üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, Türkiye ve TRA2 bölgesinin bu iki ülke ile dış ticaretinin gelişimi ve dış ticaret özellikleri de analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Türkiye, Türkmenistan, TRA2 Bölgesi, Dış Ticaret, Özbekistan

The Development and Properties of Foreign Trade of Turkey and the TRA2 Region with Turkmenistan and Uzbekistan in the Period of 2010-2017

The share of the Central Asian countries in Turkey’s foreign trade is quite low. Turkey gives foreign trade surplus with Turkmenistan, but gives trade deficits against for Uzbekistan. Foreign trade volume between Turkmenistan and Turkey decreased from 2.8 million dollars to 1.5 million dollars in 2017. Turkey’s foreign trade with Uzbekistan increased from around 1.2 million dollars to about 1.5 million dollars. Similarly the TRA2 region gives foreign trade surplus with Turkmenistan while giving a significant amount foreign trade deficit against for Uzbekistan in foreign trade. For example, the TRA2 region gave 45 million dollars foreign trade deficit against for Uzbekistan despite 8.5 million dollars trade surplus against Turkmenistan in 2017. While Turkey and the TRA2 region’s exports to these two countries formed more industrial products, agricultural products and raw materials is imported. In this context, this study aims to show development and features of foreign trade between the two countries and Turkey and TRA2 region in the period of 2010-2017.Therefore, within this study, the development of Turkey and TRA2 region’s foreign trade in is primarily discussed in this period. And then sectoral distribution of foreign trade in Turkey and TRA2 region’s and its important chapters in foreign trade and imported countries are emphasized. In addition, the development of foreign trade and foreign trade properties with these two countries of Turkey and TRA2 region’s are also analyzed.

Keywords: TRA2, Foreign Trade, Turkey, Turkmenistan, Uzbekistan