Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Maliyet Bedeli ve Alış Bedeli İle Değerleme Ölçülerinin Vergi Mevzuatı ve TMS Açısından İncelenmesi

Neslihan Akça
Öğr. Gör., Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, Türkiye

H. Betül Öngen
Öğr. Gör., Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, Türkiye

Mikro ve makro ekonomik olaylara konu olan tüm varlıkların, işletmeler tarafından belirli aralıklarla ortak bir değerlemeye tabi tutulması, bu değerlemenin de bazı prensip ve objektif kurallara dayanması yasal düzenlemeler gereği zorunlu kılınmıştır. Bu kapsamda işletmeler, değerleme işlemleri neticesinde finansal tablolarının en güncel halini, vergi toplayıcı devlet, kredi kurumları, yatırımcılar ve diğer menfaati olan üçüncü şahıslar için vergi ve yasal mevzuat çerçevesinde sunmak zorundadırlar. Ülkemizde doğrudan vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili bir işlem olan değerleme işlemlerinde, değerleme ölçüleri ve hangi iktisadi kıymetin hangi ölçüyle değerleneceği kanunda açık olarak belirtilmiştir. Ancak yasal düzenlemeler mükelleflere herhangi bir şekilde inisiyatif ve tercih hakkı tanımamıştır. Vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespiti olarak Vergi Usul Kanunu’nda tanımlanan değerleme işlemi, yine Vergi Usul Kanunu’nda değerleme ölçütleri verilerek nasıl yapılacağı da açıkça belirtilmiştir. Türkiye Muhasebe Standartları ise değerleme işleminin yapılabilmesini kuşkusuz değerlemeye tabi bir varlık ya da borcun mevcut olmasına bağlayarak, varlık ve borçların gerçeğe en yakın değerinin belirlenmesinde uygun değerleme ölçüsünün seçilmesini de temel şart olarak belirlemiştir. Türk Ticaret Kanunu’nda da, değerleme ilkeleri verilerek Türkiye Muhasebe Standartlarında öngörülen ilkelerin dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır. Çalışmamızda maliyet ve alış bedeli ölçüleriyle değerleme işlemine tabi tutulan varlık ve borçların vergi mevzuatımıza göre nasıl değerleneceği ve Türkiye Muhasebe Standartları kapsamında yapılması gereken işlemlerin neler olduğu aktarılacaktır. Ayrıca, Türkiye Muhasebe Standartları gereği hangi durumlarda maliyet bedeli ile hangi durumlarda alış bedeli ile değerleme yapılması gerektiği incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Maliyet Bedeli, Alış Bedeli, TMS, Değerleme

The Examination Costly and Purchase Price with of the Valuation Standard’s, Tax Legislation and in Terms of TAS

All assets subject to micro and macroeconomic events are obliged to be subject to a joint evaluation by the companies at certain intervals and this valuation must be subject to certain regulations and legal regulations based on objective rules. In this context, entities are obliged to present the most current version of their financial statements as a result of valuation transactions, within the framework of tax and legislation for third parties with tax collecting state, credit institutions, investors and other interests. In the valuation process, which is a process related to the calculation of direct tax bases in our country, it is explicitly stated that the measure of valuation and the extent to which the economic value will be valued. However, legal regulations have not recognized any initiative or preference for the taxpayer in any way. The appraisal process defined in the Tax Procedure Law as the appraisal and determination of the economic assets related to the calculation of the tax bases has also been clearly stated how the tax procedures will be done by giving the appraisal criteria. Turkey Accounting Standards while connecting to the presence of an asset or liability subject to course evaluation, allowing for the valuation of assets and the selection of appropriate valuation criteria for determining the value closest to the true debt has determined that a major requirement. the Turkish Commercial Code, have emphasized the need to consider the principles enshrined in Turkey Accounting Standards given valuation principles. In our study, the cost will be transferred and the purchase price is subject to a measure of how valued by our valuation of assets and liabilities and the tax legislation of the process what needs to be done within the scope of Turkey's Accounting Standards. In addition, in accordance with the Turkish Accounting Standards, it will be examined in which cases the cost and in which cases the purchase price should be evaluated.

Keywords: TAS, Valuation, Costly, Purchase Price