Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Gümrük Mevzuatında Dahilde İşleme Rejimi ve Vergi Özelinde Karşılaşılan Sorunlar

Emine Koban
Prof. Dr., Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep, Türkiye

Hilal Yıldırır Keser
Dr. Öğr. Üyesi, Bursa Teknik Üniversitesi, Bursa, Türkiye

Dahilde İşleme Rejimi, serbest dolaşımda olmayan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde işleme faaliyetine tabi tutulmak üzere ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın gümrük muafiyetli olarak geçici ithal edilmesi ve işleme faaliyeti sonrasında elde edilen işlem görmüş ürünün yeniden ihraç edilmesi esasına dayanan ekonomik etkili bir gümrük rejimi olarak tanımlanmaktadır. DİR ile ilgili hükümler, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 108-122’nci maddeleri ve İhracat Rejiminin 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nce düzenlenmektedir. Dahilde İşleme rejiminin kullanılmasındaki temel amaçlar, ihraç ürünlerinin üretiminde gerekli olan girdileri avantajlı bir şekilde dünya piyasalarından temin ederek ihracatı artırmak, ihraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak, ihraç pazarlarını geliştirmek, ihraç ürünlerini çeşitlendirmek olarak belirtilebilir. Dahilde işleme rejimi ile, gerekli olan girdilerin temin edilmesinde firmalara sağlanan çeşitli avantajlar bulunmaktadır. Bunların başlıcaları, ticaret politikası önlemlerine tabi olmama, ithalatta KDV, ÖTV, gümrük vergisi, anti-damping ile diğer vergi ve fonlardan muafiyet, alınması gereken vergilere ilişkin teminat indirimi, KKDF istisnası, vergi, resim ve harç istisnası ile yurt içi alımlarda KDV Tecil-Terkin uygulaması şeklindedir. Dahilde İşleme Rejiminin özellikle vergiye yönelik avantaj sağlayan uygulamalarında şüphesiz sorunlarla da karşılaşılmaktadır. Çalışmada bu kapsamda öncelikle Gümrük Mevzuatı kapsamında Dahilde İşleme Rejiminin genel yapısı ve işleyişine yer verilecek, ardından Türkiye’nin dış ticaretindeki yeri ve önemine değinilecektir. Son olarak, Dahilde İşleme Rejimi uygulamalarında vergi özelinde karşılaşılan sorunlar tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Dahilde İşleme Rejimi, Gümrük Muafiyeti, Vergi Sorunları, İhracat, İthalat