Ulaştırma ve Lojistik Kongreleri

Gemi İşletmelerinin İşletme Maliyetlerinin Finansmanında Barter Yöntemi ve Tuzla Bölgesi İçin Değerlendirmeler

Özgül Uyan
Dr. Öğr. Üyesi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul, Türkiye

Aziz Muslu
Dr. Öğr. Üyesi, Ordu Üniversitesi, Ordu, Türkiye

Gemi işletmeciliğinde özellikle kosterler için yatırım maliyetlerinin yanı sıra operasyon maliyetleri de oldukça önemlidir. Gemi işletmeleri için güverte, makine, kamara, elektrik ve emniyet malzemeleri, gemi kimyasalları, sigorta giderleri, personele ilişkilin giderler, bakım-onarım ve belgelendirme gibi pek çok maliyet unsuru söz konusudur. Özellikle boya, tiner, motor yağları, halat ve kumanya gibi sarf malzemeler ve stoklar önemli maliyet kalemleridir. Gemi işletmeciliğinde bu stok ve sarf malzemeler tüm masrafların içinde yaklaşık % 15 paya sahiptir. Bakım onarım ve rutin giderleri, arızalar, makine yedek parçaları, periyodik bakımlar, tersane giderleri de önemli maliyetlerdendir. Özellikle gemilerin denize elverişlilik belgesinin yenilenmesi için tersanede bakım işlemlerinin yaptırılması zorunludur. Denize elverişlilik surveyi için tersanede yapılan bu bakım masrafları ise gemi işletmeciliğinde toplam masrafların yaklaşık % 4’ünü oluşturmaktadır. Tuzla tersaneler bölgesinde denizcilik sektöründeki tedarikçiler ve tersanelerin birçoğu aynı zamanda ya gemi işletmecisi ya da ortağı durumundadırlar. Gemi işletmecileri, navlun fiyatlarındaki dalgalanmalar veya genel ekonomik sebeplerle sektörde yaşanan kriz dönemlerinde likit sıkıntısı yaşamaktadırlar. Nitekim kriz zamanlarında yakıt borçlarını ödeyemeyerek, borçları karşılığında yakıt tedarikçilerini gemilerine hissedar olarak aldıklarına rastlanmaktadır. Oysaki gemi işletmecilerinin harcamalarını nakit yerine takas ile gerçekleştirmeleri özellikle kriz ve daralma dönemlerine dirençlerini artıracaktır. Bu noktada, mal ve hizmetlerin tamamen yahut kısmen parasız alınıp satılabilmesine imkan sağlayan ve günümüzde çok taraflı değiş-tokuşlar şeklinde uygulanabilen barter tekniği önem arz etmektedir. Buradan hareketle hazırlanan çalışmada Tuzla bölgesindeki koster gemi işletmecilerinin işletme maliyetlerini barterlaştırma olanaklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle, Tuzla bölgesindeki gemi işletmeleri ve gider kalemleri incelenmiş ve barter tekniği açıklanmıştır. Ardından, bu işletmelerin hangi giderlerinin ve nasıl barter yoluyla karşılanabileceği araştırılmıştır. Daha sonra ise, koster gemi işletmecilerinin denizcilik sektörü krizlerinden sağlıklı çıkabilmeleri için, alım ve satımlarının bir bölümünü bölgede oluşturulacak bir barter havuz sisteminden gerçekleştirmelerine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Gemi İşletme Maliyetleri, Uluslararası Taşımacılık, Dış Ticaret, Barter Finans, Deniz İşletmeciliği

Barter Method in Financing of Shipping Companies’ Operating Costs and Evaluations for Tuzla Region

In addition to the investment costs, especially for coasters, operating costs are also very important in shipping business. There are many cost elements for shipping companies such as deck, machine, cabin, electricity and safety materials, ship chemicals, insurance expenses, personnel related expenses, maintenance-repair and certification. In particular, consumables and stocks such as paint, thinner, motor oil, rope and foodstuffs are important cost items. In shipping business, these stocks and consumables have a 15% share in all costs. Maintenance repairs and routine costs, defects, spare parts of machinery, periodical maintenance, shipyard costs are also significant costs. In particular, it is necessary to carry out the shipyard maintenance for the renewal of the ship's admission of seaworthiness. These maintenance costs, which are carried out at the shipyard for the survey of seaworthiness, account for about 4% of total costs in shipping business. Many of the suppliers and shipyards in the maritime sector in Tuzla shipyard region are either ship owners or partners at the same time. Shipping companies are experiencing liquidity problems during the periods of crisis in the sector due to the fluctuations in freight rates or general economic reasons. As a matter of fact, it can be seen that ship owners are not able to pay their fuel debts in times of crisis and have taken fuel suppliers to their ships as a shareholder for their debts. However, if ship owners/operators make their expenditures by barter exchange instead of cash their resistance especially to the crisis and constriction periods will increase. At this point the barter technique, which enables the goods and services to be bought and sold without cash completely or partially, and which can be applied in the form of multilateral exchanges today, is important. In this study it is aimed to evaluate the possibilities of bartering of the business costs of the coaster shipping companies in Tuzla region. In the study, firstly, shipping companies in Tuzla region and their expense items were examined and barter technique was explained. Then, it was researched which costs of these companies and how could be recovery by barter. Subsequently, proposals have been made for coaster shipping companies’ owners and managers to provide a portion of their purchases and sales from a barter pool system which will be formed in the region, in order to ensure them to get out of the maritime sector crises successfully.

Keywords: Foreign Trade, Barter Finance, International Transportation, Maritime Business, Ship Operating Costs